Αύριο, Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει το νέο σχέδιο για την προστασία των ανηλίκων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με κύριο άξονα την ενίσχυση του γονικού ελέγχου.
Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τη Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, παθολόγο και καθηγήτρια Θεραπευτικής, Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου από εφήβους. Η κ. Ψαλτοπούλου παρουσίασε ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία, επισημαίνοντας ότι η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να εξελιχθεί σε εθισμό, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη για μέτρα τόσο από την Πολιτεία όσο και από τις οικογένειες.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής, στις ΗΠΑ πάνω από το 90% των εφήβων έχουν χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα, με το 75% να διατηρεί τουλάχιστον έναν ενεργό λογαριασμό. Επιπλέον, περισσότεροι από τους μισούς τα χρησιμοποιούν καθημερινά, ενώ η συνολική τους ενασχόληση στο διαδίκτυο μπορεί να φτάσει έως και 9 ώρες την ημέρα.
Επικίνδυνα στατιστικά και ανησυχίες
Στις ανεπτυγμένες χώρες, πάνω από το 50% των εφήβων δείχνουν ιδιαίτερη προσήλωση στην παρακολούθηση διαδικτυακών βίντεο, ενώ αρκετοί δυσκολεύονται να αποσυνδεθούν από τα κοινωνικά δίκτυα ή αισθάνονται άγχος όταν το επιχειρούν. Στην Ευρώπη, σύμφωνα με την ΠΟΥ, η προβληματική χρήση των κοινωνικών δικτύων από τους εφήβους αυξήθηκε από 7% το 2018 σε 11% το 2022. Παράλληλα, το 12% των εφήβων διατρέχει κίνδυνο εξάρτησης από διαδικτυακά παιχνίδια, υποδεικνύοντας τον αντίκτυπο της τεχνολογίας στην ψυχική υγεία.
Κίνδυνοι και συνέπειες
Μεταξύ των κινδύνων που αναφέρονται, περιλαμβάνονται:
- Έκθεση σε επικίνδυνο ή ακατάλληλο περιεχόμενο.
- Cyberbullying, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη ή αυτοκτονικές σκέψεις.
- Υπερβολική έκθεση σε διαφημίσεις και υπερκαταναλωτισμό.
- Διατάραξη της εκπαιδευτικής και οικογενειακής ζωής, του ύπνου και της σωματικής δραστηριότητας.
Η κ. Ψαλτοπούλου επισημαίνει ότι η ελκυστικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μέσω των συνεχών ενημερώσεων και της εικονικής επικύρωσης, μπορεί να καταναλώσει τον χρόνο, την προσοχή και την ψυχική υγεία των εφήβων.
Προτάσεις για σωστή χρήση
Η Αμερικανική Εταιρεία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής και η ΠΟΥ προτείνουν μέτρα όπως:
- Καθορισμός στόχων: Περιορισμός των ωρών χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
- Χρήση εργαλείων ελέγχου: Αξιοποίηση εφαρμογών που παρακολουθούν ή περιορίζουν τη χρήση.
- Απενεργοποίηση ειδοποιήσεων: Μείωση της διάσπασης προσοχής.
- Συμφωνία με γονείς: Οι γονείς να παρακολουθούν και να συμμετέχουν στα κοινωνικά δίκτυα των παιδιών.
- Επαγγελματική υποστήριξη: Αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς σε περιπτώσεις σοβαρού εθισμού.
Επιπλέον, ενθαρρύνεται η συμμετοχή των εφήβων σε δραστηριότητες χωρίς οθόνες, όπως αθλήματα, διάβασμα και επαφή με τη φύση, καθώς και τακτικά διαλείμματα από την τεχνολογία.